Ahıskalı Emrah »Işığı«

Ahıskalı Emrah »Işığı«

1700’lü yılların son, 1800’lü yılların ilk yarısında yaşadığı kabul edilmektedir. Ahıska’nın Varnet köyünde doğdu. Bazı şiirlerinden anlaşıldığı kadarıyla 1824-1829 yıllarındaki Osmanlı-Rus Savaşını yaşadı.

Kullandığı ifadeler ve şiire hakimiyeti açısından iyi bir eğitim gördüğü düşünülmektedir. Bağlama çalmasını bilmemesine karşın deyişmelerde bulunduğu ve hemen her türde şiir örnekleri vermiştir.

Özellikle »leb değmez« tarz şiirlerde Işıği mahlasını kullandığından bazen 2 ayrı şair olduğu yanılsamasına yol açmıştır. Bunun yanında, Sefil Emrah, Emrahi mahlaslarını da kullanmıştır.

Şiirleri aynı adlı öteki aşıklarla karışsa da Azeri kaynaklarından hareketle büyük ölçüde ayrıştırılma olanağı bulmuştur.

Ahıskalı Emrah, büyük bir olasılıkla 1830’lu yılların ortasında köyünde öldü ve orada toprağa verildi.

Ayrıca 16. ya da 17. yüzyılda yaşadığı varsayılan Ercişli Emrah, aslen Bayburt’un Haşıya (şimdiki adı Aksaçlı) köyünde doğan, Erzurum’un Tambura köyünde eğitim gördüğünden dolayı da Erzurumlu olarak bilinen Emrah (1775-1860), asıl adı Emrullah olan Ardanuçlu Emrah (1842-1914), asıl adı Emrah Gülmmedov olan Borçalılı Emrah (1914-1987) ve asıl adı Hamza Başyurt olan Hafikli Aşık Emrah bulunmaktadır.

* * *

Bir Yiğidin

Bir yiğidin yaman derdi

Olmasa kan yaş töker mi

Menemşe sümbül solmadan

Dağlara duman çöker mi

Ezelden bu dünya böyle

Garibin bir derdi sıla

Har olmasa bülbül güle

Ah eder boyun büker mi

Sefil Emrah odda netsin

Gönül diler kama yetsin

Bir elçimiz daha gitsin

Görek onu da eker mi

* * *

Güzeller

Bugün aziz gündür derneğimiz var

Yoluz düşsün ziyarete güzeller

Hasretliğiz çoktan beri çekeriz

Verin baçı geçin öte güzeller

Kimi göç eylemiş göçü var düze

Kimi siyah zülüf dökmüştür yüze

Eğer bir hayrınız olmasa bize

Düşesiniz siz firkate güzeller

Emrahi der gerçek oldu sözümüz

Arşa direk oldu ah u süzumuz

Size geçer ise bu niyazımız

Sualsiz dolun cennete güzeller

* * *

Nazlı

Dilinen vasfolmaz bir selatinsin sen

Ay güne şavk vurur yanağın nazlı

Bulunmaz ne mina ne de billurda

Bir başka örnekte buhağın nazlı

Astası gözlerinin etrafı müjgan

Sanırsın ki avcı yakacaktır can

Her bakışta eder yüz bin kere kan

Oynatsa kaşıyla kabağın nazlı

Nazlının nazına can mı dayanır

Hasretlik ahıyla dağ taş uyanır

Alem senden misk amber boyanır

Emrah görmek diler o bağın nazlı

* * *

Senin

Ateşe yakar cihanı aşk ile narın senin

Ah ettin arşa dayandı ah ile zarın senin

Nas içinde destan oldun düştün dilden dillere

Yar elinden serserisin ya hani arın senin

Aşıksın aşnan ararsın ah edersin derinden

Aşnan sadık yarın ise der sana ne narından

Sad hezar naz ile senin aklın ala serinden

Şay eder gizli sırların hercai yarin senin

Işıği der sıdk ile gel sen çalış hak rahına

Git uzak şeytan şerrinden sığın şahlar şahına

Seni halk eden hallakın secde kıl dergahına

Her ne dilek dilersen ihsan eder Tanrın senin

Bekir Karadeniz / Orhan Bahçıvan

Doğulu Halk Şairleri. 1-2 cilt

KaraMavi Yayınları • 1. Baskı Temmuz 2010.