Sarıkamış Bir Ağıttır »Nevruz Gülü«

Sarıkamış Bir Ağıttır »Nevruz Gülü«

Öyle mi Kars elinde / Çığ kopar Kar selinde

Bir milyon şehit yatar / Mübarek Kars elinde[i]

Sarıkamış Bir Ağıttır

Kar altında Nevruz gülü

Yastığı taş

Yatağı toprak

Yorganı kar olan

Askerlerin ezgilenmiş ağıtıdır

Sarıkamış

Sayıları hiçbir zaman bilinmedi

Tam olarak yazılamadı

Doksan bin diye tanımladı ağıtlar

Böyle yazdı ezgilerine

Böylece tarihin sayfalarına düşmeden

Düştüler ağıtların içine

Anaların gözyaşıyla

Adını koymadan yazalım istedik

Hiçbir şey demeden

Hiçbir şahsı suçlamadan

Kimseyi yermeden, yadırgamadan

Bu destanla olayları aktaralım istedik

Kimi görsem

Kimi sorsam fırtınalı gecelerde

Gözyaşıyla süzülüp akıyor deryalara

Ezgisi damla

Sevgisi ökse yarenliğinde

Bir milyon şehit yatar / Mübarek Kars elinde[ii]

İşte yol

İşte yolcu

İşte kervan

Hancılar hamamcılar nerede

Çözüldü diz dürtülerim

Buğulandı gözlerim

Kıpır kıpır

Zulüm diken çalısı gibi

Bir göz kırpımı ötemde desem

Kar yanığı

Resmeylemiş yolumu

Renk renk gelir geçer üstümden

Aşiyanı arar durur bu ömrüm

Buğusuyla dalar gider gözlerim

Yol boyunca

Kara çadır ne zaman icat oldu

At ne zaman evcilleşti

Babil kulesinin

Kapıları ne zaman kapandı

Gılgamış destanı ne zaman yazıldı

Sümer tanrıçaları kimi bağışladılar

Biliyor musun?

Kaynağı can

Sulağı bahtsız bir sürgün

Mal canın yongasıdır derler yaa

Avuç avuç dolanırım

Can pazarı mekanlarda nedense

Dağlara yenik düşmüş

Lacivert bir zemheri ölüsüdür

Ağıtların içinde doksan bin sayısıyla
Sarıkamış şehitleri!

Cemre dahi çözemedi

Kırağıya tutulmuş tendeki tutsaklığı

Güneşin üşüdüğü bu dağlarda

Unutulmuş vay anam kurasının sesi

Nevruz ezgisini bekler

Kendi halinde

Eski bir kaval sesi

Yankılanır bu dağlarda

Ayrılık sedasını ayazlı gecelere düşürür

Soğuk kurşun gibi işler buz tutmuş bedenlere

Güneşi yitirilmiş bir gecenin

Ortasında ölümü kucaklamak sessizce

Dizginleri bırakılmış

Küheylan

Rüzgar ağır es

Yaralarım sızlıyor

Hangi taşa sığındıysam olmadı

Ağaçlar bile hançer olup yüreğime saplandı

Durma ey gece

Al beni kucağına usulca

Uyut gözlerimi şarkılar söyleyerek

Milyon milyon gözyaşı damlasıyla

Kar yağıyor ince ince dağlara

Çözüldü vay anam kurası zemheri sıcağına

Nevruz gülü derler adına

Yavrum

Hatıra bırakılmış bir kehribar taşıdır

Bardan bardan kar üstüne[iii]

Özlemi içimde

Varlıkla yokluk arasında

Bir kısır döngü

Gözyaşı

Hışırtı

Damla damla akar yanaklarıma

Süzülür tenimden

Süzülür gider

Yaş denilen ince bir sel

Semaverin buharında çay kokusu

Gecenin ortasında

Uyku olup çöküyor desem

Gözlerimin üstüne

Tıkırtılar ninni gibi

Tıkırtılar ezgi

Uyku

Neden

Neden bu halk kendi tarihini

Kendisi yazar

Sonrada döner kendisi okur

Ezgilenmiş Nevruz gülünü

Kerem diliyle

Sarıkamış Bir Ağıttır

Kar altında Nevruz gülü

Ah Kafkas Dağları

Bu dağlar kar yanığı bir ezgiyle

Güneşin üşüdüğünü söylüyor

Kafkas meskenim

Kafkas dağlarım benim

Başı mavi bulutların içinde efkar dağıtıyor

Gölgesi denizler dalgasında

Yaraların kanı sıcak akıyor
Kızıl şelale

Kesik taşlar siper olmuş

Kaçmış kuşların uykusu gecenin içinde

Kundak bebekleri yetim

Seninle eğlenir

Korku bir sestir yayılır yeşil çimen üstüne

Güneş görünürse ufukta

Yamaçlarda süt kokan keçilerin

Sesini topla usul usul

Saanen[iv] adıyla

İncitmeden

Pınarların gözeleri kurudu

Kesildi anaların memesinde süt damlası

Halkın huzuruna serpilen su

Erken doğan bir bebenin çığlığıdır

Meydanlar

Atlas yorgan içinde uykulardayım

Mavi düşler arifesinde

Kaygılarım meçhul bir bestenin içinde

Dökülüyor yastığıma

Damla damla

Gölgem dökülüyor sarıçam ormanına

Şişek göllerinden geçiyorum

Köroğlu bölgesine

İleride Merdinik dağı beni bekliyor

Unutulmuş hürriyet şarkısıyla

Toprağın karnı yumuşak

Bastığım yerler bunu söylüyor bana

Mukaddes yağmur adına

Sakince öpüşüyor damlalar tenimle

Ürperiyorum

Günah meyvesi değilim biliyorum

Cennet bağında tüllerin salınışı

Yüreğimde güneşin izi

Kuşların sesi

Gizliden süzülüyor dolunay gözlerime

Yıldızların duldasında

Süt kalesinde ansızın unuttum sesimi

Turnaların kanadında beyaz bir dalga

Ve sen hep ordasın sevdalım

Bu akşam tandırlarda var oldum

Güneşi içiyorum şarkıların sesinde

Bağların tütsülenmesi

Hükümranlık

Dolunay

Yüreğime konuk gelecek birazdan

Sıkışmış ellerim ter çemberinde

Vuruyor damarım tenime

Manşet haberlerde

İşçi grevleri

Öğrenci yürüyüşleri okunuyor

Ruh denilen o çocuğu kundakladım

Mürekkep kokusuyla avutuyorum

Şiir dizeleri dökülüyor orta yere

Ürperiyorum

Umut bir elma şekeri çöpü elimde

Soğuk düş yorgunu bilincim

Alıp götürülen baba yetimi

Dökmüş neyi varsa yürüdüğü yollara

Baskın yedik gizlice

Çetelerin ihaneti

Ihlamur ağacı kokusuyla sevilir

İkindi vaktinde bahçede

Sessiz geçen kuş

Elçi değil

Araf kokan bir rüzgarın idamı

Pusuya yatmış

Yemyeşil seslerin uzağındayım

Kırmızı dudaklar ıslak

Ağıtlar pencereye gölge salıyor

Şimdi ben gidenleri düşünüyorum

Bahçe sahibi bir kırmızı karanfil

Haşin görüntüsü meçhul

Malum derler serencam söyleşiye

Dar vakit

Kör zindana şarkıları akıtmak

Korku buradan başlar

Soysuzluğun döl salması böylece

Kıl çadırın dört mevsimi olur mu

Ah Kafkas dağları ah

Kafkaslara Kar Yağıyor

Kar yağar bardan bardan/yollar kapandı kardan[v]

Ne gelen var ne giden/haber gelmiyor yardan[vi]

Kafkas dağları ıssızdır

Sonsuz bir gidişin karanlık akışıdır

Tasaya düşmüş gibi kırgın yüreklerin sancısı

Çizilip kalırsa yeşil üstüne

Çam kokusu dolanır

Körpe gözleri

Kar yangını

Dağların görkemli yüzü

Kıskancında çatırdayan göl suyu

Dibe vurur alabalık sesiyle

Aras Dağlarında yolum azdırdım

Kederli

Yorgun

Güneşin üşüdüğü topraklar üstünde

Ayazın çatladığı gecelerde

Kurt sesinin ovalara düştüğü bir an

Serilir dağlara on beşler

Vay anam sesleriyle

Patika yollar boyu

Sınır ötesi adımlar gidişin habercisi

Bütün mevsimlerin en çetini

Yılan ıslığı kadar

Sert

Ormanlar boyunca uzanan dik yamaçlar

Çevirir kazılmamış mezarları

Usulca

Kafkas dağları

Issız gecenin ortasında

Dehlizlerin sonsuz açılan kapısı

Kapanmayın üstümüze

Bunalmış aç bedenlerin

Kar yangını

Esinti

Buz örtüsü terli tenler

Yamaçlara sırt verirken

Utancından çatladı zemheri ayazı

Tuzlusu döküntüsü

Avuç içi ağlama

Kafkaslara kar yağıyor

Bardan bardan

Lacivert gecenin suskunları uykuda

Kafkas dağları kederlidir

Döşüne dökülen canlar adına

Pusulası ölüm

Kalışı zulüm

İnce yol

Karlarla örtülü

Yeşil çam ağaçları duldasında

Böğürtlen kökleri

Kafkas dağları alabildiğine ıssız

Bağları yemlik

Topuz

Fundalık çeşni

Yürek sızlatan çaresizlik

Dökülür aniden dağ yamacına

Neredesin Deli Ceyran

Güneşin üşüdüğü

Dolunayın usul usul titrediği

Yürek donduran zemheri ayazının

Uçurumlar ötesinde ince bir ışık

Süzülür gecenin ortasına

Belki de beklenenden daha erken

Doğdun ölmeden önce

Ya da

Öldün doğmadan önce

Tınısı susmayan meşe ağacı

İnce ses

Kar altında sakin örtülü

Gürgen çalısı

Rüzgar ninnisi uyutur

Örter üstünü tipi

Alır götürür tüm acıları sessizce

Kafkas dağları

Karanlık bir gecenin ortasında

Deniz gibi durgun

Beyaz örtü

Kayaların engin şahini uçmayan

Kurdu kuşu ovaya salan

Börtü böcek sesini koynuna alan

Bu kara toprak

Vay anam kurasını

Sarmaya hazırlanıyor

Sarıkamış kışlası arkada

Önümüzde Kars

Ve Rus Çar'ının kışlık sarayı

Oy damat paşa ordusu

Dehlizlerde padişaha bağlı idin

Ölürken bile

Bu Dağlar Kızılgedik Dağları

Ateşin içine doğdum

Güneşin şarkısını ben biliyorum

Şimdi beni

Bütün sürgünlerin filizi yazın

Bütün gezginlerin ayağı

Firari sevdaların yatağı

Gecikmiş yolcuların soluğu olarak

Kitap sayfalarına dize dize yazın beni

Çünkü ben

Aşk denilen duygunun uç noktasıyım

Bu dağlar Kafkas dağlarıdır

Etekleri sis üstünde duran dağlardır

Bu eller sisli eller

Çenlibeller[vii]

Bu dağlar Köroğlu diyarıdır

Bu dağlar sarıçam kozası kokar

Efsaneler diyarıdır

Üstü gök altı yer

Arasında doksan bin kefensiz beden

Köknar ağacının kokusuyla yıkanmış

Sabi sübyan sesidir derler

Savrulur Yasamal’dan[viii]

Bardız Deresine

Kızıl renk veriyor şafağın son çizgisi

Bırakıyor veda selamını

Sarıçam yaprağına

Zamanı yediye böldüm

Işığın kar üstünde karardığı an

Savurdum ruhumu gökler katına

İstanbul gözleriyle burası a canım

Karadeniz Hazar

Uzakdoğu arpa ülkesi

Uğuz diyarı
Uğuz dediysem sen anla ki
Oğuz Yurdu Kür diyarı

Kafkas dağları iki deniz arası

Esen rüzgar

Hep yerlice konuşuyor

Kafdağı

Doğunun demir dağı

Tarih eğildi bu dağların önünde

Bende eğiliyorum yöre insanı olarak

Şimdi başında beyaz bir sarık

Sarıçam meşesi bu dağlar
Kızılgedik Dağları

Allah u Ekber diyor

Şeyh i Sanan adıyla Penekli kıza

Lacivert gecelerde kaygılanır düşlerim

Akıp giden buzlu yollar

Bırak gideyim sıcak çorba kokusuna

Duman tüten çadırlara

Kaçış nereye kadar

Sırtımızda can denilen yük

Kurtulma çabasında

Tanık olsun yerle gök

Tanık olsun ki

Mavi kalacak tayfın menzili

Yemen kokar nemli gömlek

Yakasında gezinen

Kehle-i İkbal şöhretiyle…

Halis Kızılateş »Orhan Bahçıvan«

Not: Sarıkamış Bir Ağıttır »Nevruz Gülü« adlı 140 sayfalık destanın ilk dört şiiridir.

---

[i] Poskoflu Aşık Yusuf Zülali Kökten...

[ii] Poskoflu Aşık Yusuf Zülali Kökten...

[iii] Kar yağar bardan bardan / Yollar kapanmış kardan

  Ne gelen var ne giden / Haber gelmiyor yardan.

[iv] Saanen: Saanen Keçisi.

[v] Bardan Bardan: Beyaz Beyaz…

[vi] Kars Halk Türküsü.

[vii] Çenlibel: Sisli bel demektir.

[viii] Şenkaya’ya bağlı bir dağ ve yayla adı.